Blokada nerwu potylicznego jest procedurą diagnostyczno-terapeutyczną stosowaną w leczeniu bólów głowy. Jest wykonywana poprzez podanie leków (sterydów, leków znieczulenia miejscowego) w okolice czaszki, gdzie znajdują się nerwy potyliczne.
Nerwy potyliczne przenosząc dotyk, ból lub odczucia temperatury w skórze głowy często są związane z migrenami lub innymi przewlekłymi bólami głowy. Wielu pacjentów z bólami głowy zgłasza, że ich ból rozpoczyna się w okolicy potylicznej, u podstawy czaszki, często z jednej strony i rozprzestrzenia się w kierunku skroni lub czoła. Gdy występuje podrażnienie nerwu potylicznego, ból może być odczuwany w pobliżu oka po tej samej strony głowy. Podrażnienie lub zapalenie nerwów potylicznych może również powodować specyficzny rodzaj bólu, nazywany nerwobólem potylicznym.
Przy blokadzie nerwu potylicznego nerwy zostają znieczulone poprzez wstrzyknięcie leków przeciwbólowych, co hamuje przepływ informacji, zwłaszcza sygnałów bólowych, od tych nerwów, prowadząc do zmniejszenia bólów głowy. Blokady nerwu potylicznego za pomocą sterydów mogą być również stosowane w celu zmniejszenia obrzęku i stanu zapalnego w tylnej części głowy.
Podczas blokady nerwu potylicznego wstrzyknięcia leku dokonuje się za pomocą bardzo cienkiej igły w okolicy potylicznej, w obszarze tuż nad szyją, w którym nerw potyliczny przechodzi na czaszkę. Ulgę w bólu można odczuć, często już w ciągu 15 minut od blokady. Efekt blokady zwykle utrzymuje się przez kilka tygodni. Pacjenci z dolegliwościami bólowymi głowy, które pojawiły się stosunkowo niedawno, szybciej reagują na blokadę nerwu potylicznego niż pacjenci z długotrwałym bólem.
Jeśli blokada nerwu potylicznego nie złagodzi objawów w ciągu najbliższych kilku tygodni, może być konieczne podanie drugiego zastrzyku. Procedurę zazwyczaj trzeba powtarzać, aby utrzymać kontrolę objawów. Brak skuteczności może oznaczać, że nerwy potyliczne nie są źródłem bólu i że mogą być potrzebne inne bardziej odpowiednie procedury.